Erytrytol czy ksylitol? Ktorą substancję słodzącą wybrać?
Obecnie na rynku istnieje duża ilość substancji, które mają na celu zastępować cukier. Często są używane do produktów, które z reguły obfitują w ten składnik a taki zabieg zdecydowanie uatrakcyjnia jego wartość odżywczą i pozwala na profilaktykę takich chorób jak cukrzyca, nowotwory, choroby układu krążenia czy narządu ruchu.
Co więcej, rezygnacja z cukru w trakcie diety redukcyjnej pozwoli na obniżenie masy ciała nawet o około 0,5-1 kg w ciągu miesiąca.
Obecnie wyróżniamy trzy główne grupy substancji słodzących:
1) sztuczne substancje intensywnie słodzące, do których zaliczamy: acesulfam K, aspartam, cyklaminian sodu, neotam, sacharynę, sukralozę, neohesperydynę DC.
2) półsyntetyczne substancje słodzące (poliole), do których zaliczamy : ksylitol, mannitol, sorbitol, izomalt, maltitol i syrop maltitolowy, laktitol i erytrytol (erytrol)
3) naturalne substancje słodzące, czyli popularny cukier, a także stewiozydy i rebaudiozydy, glicyrhyzyna i taumatyna (E-957)
Aby ułatwić wybór najlepszego zamiennika cukru warto zapoznać się z wartością odżywczą i wpływem na nasze zdrowie najczęściej spotykanych słodzików.
#1 Acesulfam K
– Stosowany jest jako słodzik
– Indeks glikemiczny i kaloryczność jest równa zeru
– Około 150 razy słodszy od cukru
– Wzmacnia smak i zapach
– Jest odporny na wysokie temperatury dlatego używany jest w produktach piekarniczych.
– W organizmie nie podlega metabolizmowi, a więc zostaje wydalany w niezmienionej formie
– Acesulfam K jest całkowicie bezpieczny dla naszego zdrowia
#2 Aspartam
– Popularny słodzik, który został odkryty w 1965 roku
– Jest 180 razy słodszy od sacharozy
– Kaloryczność jest bliska zeru
– Posiada zerowy indeks glikemiczny
– Stosowany przez diabetyków, ponieważ nie wpływa na wytwarzanie insuliny po spożyciu
– Obecnie dozwolony jest prawie we wszystkich krajach na świecie
– Należy unikać długotrwałego ogrzewania aspartamu w wysokich temperaturach
– Aktualnie aspartam jest uważany za bezpieczny dla organizmu ludzkiego przez szereg organizacji.
– Jedynie osoby chorujące na fenyloketonurię oraz kobiety w ciąży powinni go unikać
#3 Ksylitol
– Jest on stosowany jako zamiennik cukru w żywności, napojach słodzonych, środkach medycznych oraz kosmetyce
– 100 gram ksylitolu zawiera 240 kcal
– Indeks glikemiczny wynosi 7
– Nie powoduje próchnicy zębów oraz nie wpływa na insulinooporność, dlatego świetnie sprawdzi się osobom zmagającym się z nadmierną masą ciała i zaburzeniami gospodarki węglowodanowej
– Może być stosowany jako źródło energii po wyczerpujących ćwiczeniach fizycznych.
– Uważany jest jako ekologiczny substytut cukru, ponieważ produkowany jest z biomasy
– W nadmiernych ilościach wykazuje właściwości przeczyszczające
#4 Mannitol
– Należy nie przekraczać dziennej dawki w ilości 20 g, ponieważ w nadmiarze ma działanie przeczyszczające. Wysokie dawki mogą powodować bóle brzucha, wzdęcia i biegunkę.
– wartość energetyczna ok. 2 kcal/g
– Indeks glikemiczny tego alkoholu cukrowego wynosi 0
– Jego słodycz wynosi 65% w stosunku do sacharozy.
– Mannitol oznaczony jest w przemyśle spożywczym symbolem E421.
– Dobrze rozpuszcza się w wodzie
#5 Erytrytol
– Jest nieco mniej słodki (o ok. 70-80%) niż cukier, ale wizualnie bardzo do niego podobny
– Jest często oznaczony na etykietach symbolem E968
– Jego indeks glikemiczny wynosi 0
– To słodzik bezpieczny dla zębów, ponieważ nie powoduje ich próchnicy
– Produkt ten idealnie sprawdzi się osobom będącym na diecie redukcyjnej, ponieważ ma jedynie 20 kcal w 100 g produktu
– Erytrytol posiada również właściwości antyoksydacyjne – pomaga w usuwaniu wolnych rodników i spowalnia procesy starzenia się organizmu.
– Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) erytrytol to w pełni przebadany i bezpieczny dodatek do żywności, który nie stanowi dla nas zagrożenia, nawet wówczas, gdy jest spożywany codziennie.
Podsumowanie:
- Wszystkie obecne substancje słodzące na rynku są bezpieczne do stosowania w odpowiednich ilościach.
- Rekomendowane jest zastępowanie tradycyjnego cukru przez niskokaloryczne substancje słodzące u osób z rozpoznaną nadwagą i otyłością, a także cukrzycą, nowotworami, chorobami układu krążenia czy narządu ruchu.
- Lista słodzików wraz z maksymalnymi dawkami zawarta jest w Rozporządzeniu Parlamentu europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 oraz Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2010 r.
Piśmiennictwo:
- https://podyplomie.pl/diabetologia/21323,substancje-slodzace-fakty-i-mity
- Krzyżewska I., Kozarska A.: Substancje słodzące – charakterystyka, metabolizm oraz metody oznaczania w środowisku wodnym (cz. I). Lab rok 22, nr 2.
- https://www.profilaktykawmalopolsce.pl/centrum-wiedzy/863-slodzik-zamiast-cukru-czy-to-bezpieczne
- https://magicznyogrod.info/mannitol/
- https://onedaymore.pl/blog/erytrytol/
- https://dietetycy.org.pl/substancje-slodzace/
Monika Krysztofik
Studentka dietetyki na Uniwersytecie Medycznym w Białymstoku z dużym zamiłowaniem do zdrowego stylu życia, a w tym diety i żywienia człowieka. Wpływ sposobu odżywiania na nasze zdrowie jest dla mnie niezmiernie ważny i wokół tego w dużej mierze krążą moje zainteresowania. W wolnej chwili bardzo lubię gotować, a tym samym testować przepisy, które umieszczam w swoich jadłospisach, jeździć na rolkach, taniec i spotkania z przyjaciółmi.