World diabetes day; hand holding sugar cubes Free Photo

Erytrytol czy ksylitol? Ktorą substancję słodzącą wybrać?

Obecnie na rynku istnieje duża ilość substancji, które mają na celu zastępować cukier. Często są używane do produktów, które z reguły obfitują w ten składnik a taki zabieg zdecydowanie uatrakcyjnia jego wartość odżywczą i pozwala na profilaktykę takich chorób jak cukrzyca, nowotwory, choroby układu krążenia czy narządu ruchu.

Co więcej, rezygnacja z cukru w trakcie diety redukcyjnej pozwoli na obniżenie masy ciała nawet o około 0,5-1 kg w ciągu miesiąca.

Obecnie wyróżniamy trzy główne grupy substancji słodzących:

1) sztuczne substancje intensywnie słodzące, do których zaliczamy: acesulfam K, aspartam, cyklaminian sodu, neotam, sacharynę, sukralozę, neohesperydynę DC.

2) półsyntetyczne substancje słodzące (poliole), do których zaliczamy : ksylitol, mannitol, sorbitol, izomalt, maltitol i syrop maltitolowy, laktitol i erytrytol (erytrol)

3) naturalne substancje słodzące, czyli popularny cukier, a także stewiozydy i rebaudiozydy, glicyrhyzyna i taumatyna (E-957)

white ceramic mugs on white table

Aby ułatwić wybór najlepszego zamiennika cukru warto zapoznać się z wartością odżywczą i wpływem na nasze zdrowie najczęściej spotykanych słodzików.

#1 Acesulfam K

– Stosowany jest jako słodzik

– Indeks glikemiczny i kaloryczność jest równa zeru

Około 150 razy słodszy od cukru

– Wzmacnia smak i zapach

– Jest odporny na wysokie temperatury dlatego używany jest w produktach piekarniczych.

– W organizmie nie podlega metabolizmowi, a więc zostaje wydalany w niezmienionej formie

Acesulfam K jest całkowicie bezpieczny dla naszego zdrowia

#2 Aspartam

– Popularny słodzik, który został odkryty w 1965 roku

– Jest 180 razy słodszy od sacharozy

Kaloryczność jest bliska zeru

Posiada zerowy indeks glikemiczny

Stosowany przez diabetyków, ponieważ nie wpływa na wytwarzanie insuliny po spożyciu

– Obecnie dozwolony jest prawie we wszystkich krajach na świecie

– Należy unikać długotrwałego ogrzewania aspartamu w wysokich temperaturach

Aktualnie aspartam jest uważany za bezpieczny dla organizmu ludzkiego przez szereg organizacji.

– Jedynie osoby chorujące na fenyloketonurię oraz kobiety w ciąży powinni go unikać

#3 Ksylitol

– Jest on stosowany jako zamiennik cukru w żywności, napojach słodzonych, środkach medycznych oraz kosmetyce

– 100 gram ksylitolu zawiera 240 kcal

Indeks glikemiczny wynosi 7

Nie powoduje próchnicy zębów oraz nie wpływa na insulinooporność, dlatego świetnie sprawdzi się osobom zmagającym się z nadmierną masą ciała i zaburzeniami gospodarki węglowodanowej

– Może być stosowany jako źródło energii po wyczerpujących ćwiczeniach fizycznych.

– Uważany jest jako ekologiczny substytut cukru, ponieważ produkowany jest z biomasy

W nadmiernych ilościach wykazuje właściwości przeczyszczające

#4 Mannitol

Należy nie przekraczać dziennej dawki w ilości 20 g, ponieważ w nadmiarze ma działanie przeczyszczające. Wysokie dawki mogą powodować bóle brzucha, wzdęcia i biegunkę.

– wartość energetyczna ok. 2 kcal/g

Indeks glikemiczny tego alkoholu cukrowego wynosi 0

– Jego słodycz wynosi 65% w stosunku do sacharozy.

– Mannitol oznaczony jest w przemyśle spożywczym symbolem E421. 

– Dobrze rozpuszcza się w wodzie

#5 Erytrytol

Jest nieco mniej słodki (o ok. 70-80%) niż cukier, ale wizualnie bardzo do niego podobny

– Jest często oznaczony na etykietach symbolem E968

Jego indeks glikemiczny wynosi 0

To słodzik bezpieczny dla zębów, ponieważ nie powoduje ich próchnicy

Produkt ten idealnie sprawdzi się osobom będącym na diecie redukcyjnej, ponieważ  ma jedynie 20 kcal w 100 g produktu

– Erytrytol posiada również właściwości antyoksydacyjne – pomaga w usuwaniu wolnych rodników i spowalnia procesy starzenia się organizmu.

– Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) erytrytol to w pełni przebadany i bezpieczny dodatek do żywności, który nie stanowi dla nas zagrożenia, nawet wówczas, gdy jest spożywany codziennie.

Podsumowanie:

  1. Wszystkie obecne substancje słodzące na rynku są bezpieczne do stosowania w odpowiednich ilościach.
  2. Rekomendowane jest zastępowanie tradycyjnego cukru przez niskokaloryczne substancje słodzące u osób z rozpoznaną nadwagą i otyłością, a także cukrzycą, nowotworami, chorobami układu krążenia czy narządu ruchu.
  3. Lista słodzików wraz z maksymalnymi dawkami zawarta jest w Rozporządzeniu Parlamentu europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 oraz Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2010 r. 

Piśmiennictwo:

  1. https://podyplomie.pl/diabetologia/21323,substancje-slodzace-fakty-i-mity
  2. Krzyżewska I., Kozarska A.: Substancje słodzące – charakterystyka, metabolizm oraz metody oznaczania w środowisku wodnym (cz. I). Lab rok 22, nr 2.
  3. https://www.profilaktykawmalopolsce.pl/centrum-wiedzy/863-slodzik-zamiast-cukru-czy-to-bezpieczne
  4. https://magicznyogrod.info/mannitol/
  5. https://onedaymore.pl/blog/erytrytol/
  6. https://dietetycy.org.pl/substancje-slodzace/

Monika Krysztofik

Studentka dietetyki na Uniwersytecie Medycznym w Białymstoku z dużym zamiłowaniem do zdrowego stylu życia, a w tym diety i żywienia człowieka. Wpływ sposobu odżywiania na nasze zdrowie jest dla mnie niezmiernie ważny i wokół tego w dużej mierze krążą moje zainteresowania. W wolnej chwili bardzo lubię gotować, a tym samym testować przepisy, które umieszczam w swoich jadłospisach, jeździć na rolkach, taniec i spotkania z przyjaciółmi.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *