Historia lnu sięga ok. 8000 lat przed naszą erą!! Kiedyś wykorzystywano go jako surowiec przemysłu włókienniczego oraz farbiarskiego, zaś w krajach słowiańskich len jako lek na różnego rodzaju dolegliwości związane z przewodem pokarmowym, m.in. zgagi oraz wrzodów. Obecnie jest wykorzystywany do celów leczniczych, kosmetycznych oraz kulinarnych.
Nasiona lnu – wartości odżywcze
Nasiona lnu, zwyczajowo zwane siemieniem lnianym, to skarbnica wielu składników odżywczych. Zawierają one około 40% tłuszczu – z czego prawie 60% stanowią kwasy omega-3, a tylko 15% kwasy tłuszczowe omega-6, 30% błonnika (20%-40% frakcji rozpuszczalnej) i 20% białka. Są one jednym z najbogatszych źródeł kwasu α-linolenowego wśród wszystkich roślin oleistych. Skład chemiczny nasion lnu może się znacząco różnić w zależności od gatunku i warunków uprawy rośliny.
Kwasy omega-3
Kwasy tłuszczowe omega-3 zawarte w nasionach mają fundamentalne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Są nam potrzebne do budowy tkanki mózgowej i błon komórkowych, syntezy hormonów, a ponadto wspomagają przemianę materii i obniżają poziom cholesterolu. Wykazują działanie przeciwmiażdżycowe oraz hamują agregację płytek krwi.
Błonnik
Nasiona są wykorzystywane w zaburzeniach przewodu pokarmowego (np. w zaparciach, biegunkach) ze względu na to, iż zawierają błonnik rozpuszczalny i nierozpuszczalny. Wpływa on na prawidłową perystaltykę jelit, ułatwia wypróżnianie oraz daje większe uczucie sytości. Rozpuszczalne frakcje błonnika przywracają prawidłowy skład mikroflory jelit, zapobiegając biegunkom czy też wzdęciom.
Witaminy i składniki mineralne
W skład siemienia lnianego wchodzą również witaminy takie jak: witamina E (naturalny przeciwutleniacz), witaminy z grupy B oraz pierwiastki śladowe, jak: wapń, cynk, żelazo, miedź, mangan, magnez, selen.
Fitoestrogeny – hormony roślinne
W nasionach lnu występują fitoestrogeny, czyli hormony roślinne w postaci steroli. Blokują one receptory estrogenowe, chroniąc organizm przed niekorzystnym działaniem wolnych rodników. Wykazują działanie przeciwnowotworowe.
Ligniny, w szczególności lignina SDG (secoisolariciresinol diglucoside), czyli dwuglukozyd sekoizolariciresolu, przypisuje się właściwości regulujące gospodarkę hormonalną u kobiet. Zmniejsza niekorzystne objawy menopauzy. Wpływają także na rozwój masy kostnej oraz na obniżenie stężenia glukozy we krwi.
W badaniach po podaniu siemienia lnianego w ilości 40g do diety kobiet we wczesnym okresie menopauzy, zaobserwowano znaczną poprawę samopoczucia kobiet.
Śluzy
Nasiona lnu po zalaniu wodą zwiększają swoją objętość i wytwarzają charakterystyczne śluzy. Są to substancje złożone głównie z polisacharydów i białek – które w środowisku wodnym wykazują właściwości pęcznienia. Śluzy łagodzą podrażnia przewodu pokarmowego oraz chronią ściany żołądka.
Co warto wiedzieć:
– siemię lniane nie jest polecane dla kobiet w ciąży, kobiet karmiących oraz dla małych dzieci!!
– nie kupujcie siemienia lnianego mielonego – jest ono pozbawione składników odżywczych!! Lepiej kupować siemię lniane w nasionach, a następnie je mielić.
Podsumowując, siemię lniane wykazuje następujące właściwości:
- normalizuje ciśnienie krwi,
- hamuje rozwój choroby niedokrwiennej serca,
- poprawia stan skóry,
- działa przeciwnowotworowo,
- obniża poziom całkowitego cholesterolu oraz cholesterolu LDL w surowicy krwi,
- wpływa na regulację gospodarki hormonalnej u kobiet,
- ochrania ściany żołądka, łagodzi podrażnienia przewodu pokarmowego,
- wpływa na prawidłową perystaltykę jelit, ułatwia wypróżnianie.
Bibliografia:
1.Edyta P., Katarzyna R., Marzena P., Krzysztof K., Anna S., Małgorzata K.: „Światowa oraz polska produkcja lnu oleistego i oleju lnianego” Rolnictwa Światowego tom 15 (XXX), zeszyt 2, 2015: 106–116
2.Katarzyna E. , Marta D.: „Superfoods – idealne uzupełnienie diety czy zbędny dodatek?” Piel. Zdr. Publ. 2015, 5, 4, 401-408
3.Lech B. :„Nasiona lnu – naturalne źródło zdrowia i urody” Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich, Poznań 2013, 67, 3, 186-191
4.Dutkowska A., Rachoń D.: Rola kwasów tłuszczowych n-3 oraz n-6 w prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego. Choroby Serca i Naczyń 2015, Via Medica, ISSN, tom 12, nr 3, 154–159